Program „Energia dla Wsi” wspiera rozwój odnawialnych źródeł energii na obszarach wiejskich, umożliwiając lokalnym społecznościom inwestycje w technologie OZE, takie jak instalacje fotowoltaiczne, wiatrowe, wodne i biogazownie.
Program oferuje wsparcie finansowe – dotacje i pożyczki na preferencyjnych warunkach – dla rolników i spółdzielni energetycznych, wspierając budowę stabilnej, zrównoważonej infrastruktury energetycznej na wsiach.
Kto może skorzystać?
Program „Energia dla Wsi” jest skierowany do określonych grup odbiorców, którym oferuje wsparcie finansowe na inwestycje w odnawialne źródła energii. Główni beneficjenci programu to:
Rolnicy – Osoby fizyczne i prawne, które od co najmniej 12 miesięcy prowadzą działalność rolniczą. Program pozwala rolnikom na realizację inwestycji w instalacje OZE, które mogą służyć zarówno celom gospodarstwa, jak i sprzedaży nadwyżek energii.
Spółdzielnie energetyczne – Program wspiera istniejące oraz nowopowstające spółdzielnie energetyczne, umożliwiając im inwestycje w różne źródła energii odnawialnej, takie jak instalacje fotowoltaiczne, elektrownie wiatrowe czy biogazownie. Spółdzielnie mogą także uzyskać dofinansowanie na magazyny energii, co zwiększa stabilność ich działania.
Członkowie spółdzielni energetycznych – Program obejmuje również przedsiębiorców będących członkami spółdzielni, którzy chcą zainwestować w OZE na rzecz wspólnoty energetycznej.
Każdy z wymienionych beneficjentów musi spełniać określone wymagania formalne oraz przedstawić odpowiednią dokumentację. Program „Energia dla Wsi” otwiera przed rolnikami i spółdzielniami nowe możliwości rozwoju energetycznego, sprzyjając jednocześnie ochronie środowiska i zwiększeniu niezależności energetycznej na poziomie lokalnym.
Rodzaje wspieranych inwestycji
Program „Energia dla Wsi” oferuje wsparcie finansowe na szeroki zakres inwestycji w odnawialne źródła energii, dostosowanych do potrzeb rolników i spółdzielni energetycznych. Oto szczegóły na temat każdego z typów inwestycji:
Instalacje fotowoltaiczne i wiatrowe Rolnicy mogą uzyskać dofinansowanie na instalacje fotowoltaiczne i wiatrowe o mocy elektrycznej od 50 kW do 1 MW, natomiast spółdzielnie energetyczne mogą inwestować w te same technologie, ale o większej mocy – od 10 kW do aż 10 MW. Warunkiem jest, że inwestycje te nie mogą być realizowane na gruntach rolnych klas I-IV, co ma na celu ochronę najlepszych jakościowo gruntów rolnych przed zabudową OZE.
Elektrownie wodne i biogazownie W ramach programu dostępne są środki na budowę elektrowni wodnych oraz biogazowni o mocy od 10 kW do 1 MW (dla rolników) i do 10 MW (dla spółdzielni). Biogazownie muszą działać w warunkach wysokosprawnej kogeneracji – to znaczy, że powinny jednocześnie wytwarzać energię elektryczną oraz ciepło, co pozwala na maksymalne wykorzystanie zasobów i uzyskanie większej efektywności ekonomicznej i ekologicznej. Ponadto, biogazownie powinny posiadać umowy lub listy intencyjne zapewniające dostawy substratów oraz zbycie energii lub produktów pofermentacyjnych.
Magazyny energii Program wspiera również budowę magazynów energii, które można zintegrować z nowo realizowaną instalacją OZE. Magazyny umożliwiają przechowywanie energii i jej użycie w godzinach zwiększonego zapotrzebowania, co zwiększa stabilność dostaw i zmniejsza ryzyko przerw. Dofinansowanie na magazyny energii może wynieść do 50% kosztów kwalifikowanych magazynu.
Formy i intensywność dofinansowania Programu Energia dla Wsi
Program „Energia dla Wsi” oferuje dwa główne rodzaje wsparcia finansowego dla beneficjentów: pożyczki na preferencyjnych warunkach oraz dotacje. Każda forma wsparcia posiada specyficzne zasady, które mogą być szczególnie korzystne dla rolników oraz spółdzielni energetycznych.
1. Pożyczki na preferencyjnych warunkach
Pożyczki mogą pokryć do 100% kosztów kwalifikowanych inwestycji, a ich maksymalna wartość to 25 mln zł. Wyróżniają się one następującymi warunkami:
Oprocentowanie: Pożyczki są udzielane na korzystnych warunkach z oprocentowaniem od WIBOR 3M + 0,5%, jednak nie mniej niż 1,5% w skali roku. Jeśli pożyczka jest na warunkach rynkowych, oprocentowanie może być ustalane w oparciu o rating finansowy.
Okres spłaty: Pożyczka może być udzielona na okres do 15 lat, a beneficjent może skorzystać z karencji w spłacie rat kapitałowych (do 12 miesięcy od zakończenia inwestycji).
Możliwość częściowego umorzenia pożyczki: Dla pożyczek preferencyjnych istnieje możliwość umorzenia części kwoty pożyczki. Aby uzyskać umorzenie, beneficjent musi spełnić ściśle określone warunki:
Osiągnięcie efektu ekologicznego: Projekt musi przynieść zakładane efekty ekologiczne, np. określoną redukcję emisji CO₂ lub produkcję energii z odnawialnych źródeł na poziomie zgodnym z założeniami programu.
Spełnienie warunków umowy o dofinansowanie: Beneficjent musi przestrzegać zapisów umowy, w tym utrzymać trwałość projektu przez wymagany okres – najczęściej jest to 5 lat od zakończenia inwestycji.
Przedstawienie dokumentacji: Konieczne jest dostarczenie dokumentacji potwierdzającej realizację zakładanych efektów. NFOŚiGW oceni projekt i zdecyduje o ewentualnym umorzeniu części pożyczki.
Przykłady umorzenia: Jeśli po zakończeniu projektu i przedstawieniu odpowiednich dokumentów zostaną potwierdzone wszystkie wymagane efekty, część pożyczki zostaje umorzona, co zmniejsza całkowity koszt inwestycji dla beneficjenta.
2. Dotacje – bezzwrotne wsparcie finansowe
Dotacje są formą bezzwrotnego wsparcia, które pomaga pokryć część kosztów kwalifikowanych projektu. Wysokość dotacji zależy od typu inwestycji:
Instalacje fotowoltaiczne i wiatrowe: Można uzyskać do 20% dotacji na pokrycie kosztów instalacji.
Biogazownie i elektrownie wodne: Dotacja wynosi do 45% kosztów kwalifikowanych, a dla mikro, małych i średnich przedsiębiorców może być zwiększona o dodatkowe 10-20 punktów procentowych.
Magazyny energii: Dotacja na magazyny energii może wynieść do 50% kosztów kwalifikowanych magazynu, pod warunkiem, że magazyn jest zintegrowany z instalacją OZE wspieraną w ramach programu.
3. Warunki dodatkowe przy dofinansowaniu
Dla inwestycji realizowanych w formule „project finance” wymagany jest udział środków własnych na poziomie 15% kosztów kwalifikowanych. Środki własne nie mogą pochodzić z kredytów bankowych ani innych form finansowania zewnętrznego. Ponadto, w przypadku inwestycji objętych pomocą publiczną, muszą być spełnione przepisy dotyczące ochrony środowiska oraz specyficzne warunki wynikające z regulacji unijnych.
Warunki aplikacji i terminy Energii dla wsi
Aby skorzystać ze wsparcia oferowanego w programie „Energia dla Wsi”, beneficjenci muszą złożyć wniosek i spełnić określone kryteria dostępu oraz jakościowe. Proces aplikacyjny został zaprojektowany z myślą o prostocie, ale wymaga starannego przygotowania odpowiedniej dokumentacji.
1. Terminy składania wniosków
Program „Energia dla Wsi” będzie realizowany do 2030 roku, a zobowiązania finansowe będą podejmowane do końca 2028 roku. Nabór wniosków odbywa się w trybie ciągłym, co oznacza, że można je składać przez cały czas trwania programu lub do wyczerpania środków przeznaczonych na dany rok.
Pierwszy nabór wniosków w ramach programu trwa do 2 lutego 2024 roku, ale może zakończyć się wcześniej, jeśli alokacja środków zostanie wyczerpana. Wnioski należy składać elektronicznie przez Generator Wniosków o Dofinansowanie (GWD) na stronie NFOŚiGW, co przyspiesza proces aplikacyjny.
2. Wymagana dokumentacja
W procesie aplikacyjnym kluczowe jest dostarczenie kompletnej dokumentacji, która potwierdzi spełnienie wymogów programu. W skład wymaganych dokumentów wchodzą m.in.:
Dokumenty prawne i finansowe: W tym dokumenty potwierdzające status prawny wnioskodawcy (np. rejestracja działalności rolniczej), a także finansowe, takie jak historia podstawowego rachunku bankowego i bilans finansowy.
Studium wykonalności: Dokument przedstawiający szczegółową analizę techniczną i ekonomiczną projektu, zgodną z wytycznymi NFOŚiGW.
Schemat technologiczny projektu: Opis i schemat instalacji technicznych, np. instalacji fotowoltaicznej, wiatrowej, biogazowni, itp.
Warunki przyłączenia do sieci energetycznej: Umowa przyłączeniowa, która potwierdza możliwość podłączenia instalacji OZE do sieci energetycznej.
Listy intencyjne lub umowy wstępne: Dotyczące sprzedaży energii elektrycznej, odbioru ciepła lub dostawy substratów do biogazowni – istotne zwłaszcza dla inwestycji w biogazownie.
3. Etapy oceny wniosków
Ocena wniosku przebiega wieloetapowo:
Ocena formalna i kryteria dostępu: W pierwszym etapie sprawdzane jest, czy wniosek został złożony poprawnie i spełnia kryteria dostępu, takie jak zgodność wniosku z terminem i poprawność dokumentacji.
Ocena jakościowa: Drugi etap obejmuje ocenę jakościową, gdzie analizowana jest zasadność projektu (efekt ekologiczny, wybór technologii) oraz wykonalność (czy projekt posiada odpowiednie pozwolenia, dokumentację i środki finansowe). Projekt, który spełnia te kryteria, przechodzi do oceny końcowej.
Negocjacje warunków dofinansowania: Na tym etapie ustalane są szczegóły finansowe oraz harmonogram realizacji projektu. Negocjacje mogą obejmować kwestię spłaty, warunków umorzenia pożyczki oraz wymaganych efektów ekologicznych.
4. Powiadomienie o decyzji i podpisanie umowy
Po zakończeniu oceny NFOŚiGW informuje wnioskodawcę o decyzji. W przypadku pozytywnej decyzji podpisywana jest umowa o dofinansowanie, a beneficjent może przystąpić do realizacji inwestycji zgodnie z ustalonym harmonogramem.
Aby skorzystać z programu „Energia dla Wsi”, rolnicy i spółdzielnie muszą przygotować kompletny i zgodny z wytycznymi wniosek oraz spełnić kryteria dostępu i jakościowe. Proces aplikacyjny, choć wymaga szczegółowej dokumentacji, został maksymalnie uproszczony dzięki systemowi elektronicznemu, co ułatwia rolnikom i spółdzielniom efektywne pozyskanie środków na rozwój odnawialnych źródeł energii.
Ekoinnowacyjność i dodatkowe kryteria do Programu Energia dla Wsi
Program „Energia dla Wsi” zachęca beneficjentów do realizacji projektów, które nie tylko zwiększają efektywność energetyczną, ale także wprowadzają innowacyjne rozwiązania wspierające ochronę środowiska. Projekty oceniane są na podstawie różnych kryteriów, a dodatkowe punkty można uzyskać za innowacyjność i aspekty ekologiczne.
1. Kryteria dostępowe – podstawowe wymagania
Aby wniosek mógł zostać rozpatrzony, musi spełniać podstawowe kryteria dostępowe:
Terminowość: Wniosek musi zostać złożony w czasie trwania naboru.
Kompletność i poprawność: Wniosek powinien być złożony na obowiązującym formularzu, zawierać wszystkie wymagane dokumenty i być prawidłowo podpisany.
Zgodność z celami programu: Projekt powinien być zgodny z głównym celem programu, jakim jest rozwój odnawialnych źródeł energii w Polsce.
2. Kryteria jakościowe – uzyskanie dodatkowych punktów
Wnioski spełniające kryteria dostępowe przechodzą ocenę jakościową. Projekty, które wykazują się wysoką jakością i zasadnością, mogą uzyskać dodatkowe punkty w następujących obszarach:
Efekt ekologiczny: Projekty, które mają potencjał do znaczącej redukcji emisji CO₂, uzyskują wyższą ocenę. Efekt ekologiczny jest jednym z najważniejszych kryteriów, gdyż bezpośrednio wpływa na realizację celów klimatycznych.
Innowacyjność technologiczna: Projekty wykorzystujące nowoczesne technologie OZE, takie jak inteligentne systemy zarządzania energią czy magazynowanie energii, mogą zdobyć dodatkowe punkty. Dzięki temu program promuje wdrażanie nowoczesnych, efektywnych rozwiązań energetycznych.
Wykonalność projektu: Punktowana jest także kompletność projektu pod względem dokumentacji, pozwoleń oraz dostępności finansowania. Projekty, które mają zapewnione wszystkie niezbędne zasoby i dokumenty, są oceniane pozytywniej.
3. Kryteria horyzontalne – dodatkowe korzyści punktowe
Projekty mogą uzyskać dodatkowe punkty, jeśli spełniają kryteria horyzontalne, takie jak równość dostępu, niedyskryminacja oraz promowanie równouprawnienia. Wnioski, które uwzględniają zasady niedyskryminacji (np. równość dostępu do zasobów, takich jak energia, bez względu na płeć, wiek czy pochodzenie), mają większe szanse na uzyskanie wysokiej oceny.
Program „Energia dla Wsi” oferuje wyjątkową możliwość wsparcia dla rolników i spółdzielni, którzy chcą inwestować w innowacyjne, ekologiczne rozwiązania energetyczne. Skorzystanie z programu pozwala nie tylko obniżyć koszty energii i poprawić jakość życia na terenach wiejskich, ale także przyczynia się do realizacji krajowych i unijnych celów klimatycznych.
Dzięki wsparciu „Energia dla Wsi” wiejskie społeczności mogą stać się pionierami ekologicznych innowacji, inwestując w nowoczesne technologie, które przynoszą korzyści zarówno ekonomiczne, jak i środowiskowe. Program jest szansą na rozwój zrównoważonej energetyki na terenach wiejskich – warto więc przygotować solidny wniosek i aplikować o dofinansowanie, które uczyni Twoje gospodarstwo lub spółdzielnię energetycznie niezależnym i przyjaznym dla środowiska.
Źródła informacji:
コメント