Ostatnio coraz częściej można usłyszeć, że „każda firma musi montować ładowarki do samochodów elektrycznych na swoim parkingu”. Takie informacje pojawiają się na różnych stronach internetowych i w rozmowach, ale to nieprawda.
Żebyś nie musiał(a) wertować ustaw i zastanawiać się, co naprawdę wynika z przepisów, wyjaśniamy to prosto i jasno.
Podstawa prawna instalacji stacj ładowania
Obowiązki dotyczące montażu stacji ładowania pojazdów elektrycznych na terenie nieruchomości wynikają z Ustawy z dnia 11 stycznia 2018 r. o elektromobilności i paliwach alternatywnych (Dz.U. 2024 poz. 1289), zwanej dalej „Ustawą”. Akt ten reguluje rozwój i funkcjonowanie infrastruktury paliw alternatywnych w Polsce, w tym zasady instalacji punktów ładowania na parkingach przy budynkach.
Istotne zmiany wprowadziła nowelizacja z dnia 2 grudnia 2021 r. (Dz.U. 2021 poz. 2269), która określiła konkretne przypadki, w których właściciele lub inwestorzy są zobowiązani do przygotowania infrastruktury ładowania. Przepisy te mają zastosowanie przede wszystkim w odniesieniu do nowych inwestycji budowlanych oraz istniejących budynków poddawanych większym pracom remontowym.
Kiedy powstaje obowiązek montażu punktów ładowania?
Zgodnie z art. 12a Ustawy, obowiązek ten dotyczy dwóch sytuacji:
Budynki projektowane i budowane – w przypadku budynków niemieszkalnych, z którymi związanych jest więcej niż 10 stanowisk postojowych, projekt musi przewidywać:
instalację co najmniej jednego punktu ładowania,
wykonanie kanałów na przewody i kable elektryczne, umożliwiających w przyszłości montaż ładowarki na co najmniej jednym miejscu na każde pięć stanowisk postojowych.
Budynki poddawane przebudowie lub remontowi – jeśli budynek niemieszkalny posiada więcej niż 10 miejsc parkingowych, a zakres prac obejmuje:
koszty modernizacji przekraczające 25% wartości budynku (bez gruntu),
oraz ingeruje w parking lub instalacje elektryczne,
wówczas również konieczne jest:
zainstalowanie co najmniej jednego punktu ładowania,
oraz przygotowanie kanałów na przewody dla co piątego stanowiska postojowego.
Analogiczne wymagania dotyczą budynków mieszkalnych – jednak w tym przypadku przewidziano jedynie konieczność przygotowania infrastruktury umożliwiającej montaż ładowarek na wszystkich miejscach postojowych w przyszłości (bez obowiązku montażu samej stacji ładowania na etapie inwestycji).
Kogo przepisy nie dotyczą?
Przepisy art. 12a Ustawy nie nakładają obowiązku wyposażenia w stacje ładowania istniejących budynków, które nie są poddawane przebudowie lub remontowi. Oznacza to, że właściciele i zarządcy obiektów, które zostały już wybudowane i są użytkowane, nie mają ustawowego obowiązku montażu ładowarek – chyba że zdecydują się na istotne prace modernizacyjne, spełniające opisane wyżej warunki.
Warto także zwrócić uwagę na ust. 6 art. 12a, który wyłącza ten obowiązek w odniesieniu do budynków niemieszkalnych będących własnością małych i średnich przedsiębiorców.
Kogo dotyczą nowe obowiązki instalacji stacj ładowania?
Wprowadzone przez Ustawę o elektromobilności i paliwach alternatywnych obowiązki w zakresie instalacji punktów ładowania oraz infrastruktury pod ładowarki nie odnoszą się do wszystkich przedsiębiorstw. Dotyczą one przede wszystkim firm realizujących nowe inwestycje budowlane lub przeprowadzających większe prace remontowe, o czym szczegółowo była mowa w poprzedniej części. Warto jednak doprecyzować, czy Twoja firma podlega tym przepisom – zwłaszcza pod kątem wielkości przedsiębiorstwa i liczby miejsc parkingowych.
Definicja dużego przedsiębiorstwa
W Ustawie o elektromobilności nie znajdziemy własnej definicji dużego przedsiębiorstwa. W praktyce posługujemy się więc definicją zawartą w załączniku I do rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014. Zgodnie z nią, za duże przedsiębiorstwo uznaje się firmę, która nie spełnia kryteriów mikro, małego lub średniego przedsiębiorstwa, czyli zatrudnia:
powyżej 250 pracowników oraz
jej roczny obrót przekracza 50 mln euro lub suma bilansowa przekracza 43 mln euro.
Warto dodać, że art. 12a ust. 6 Ustawy wprost zwalnia małych i średnich przedsiębiorców (MŚP) z obowiązków dotyczących montażu stacji ładowania w budynkach niemieszkalnych. Oznacza to, że przepisy art. 12a ust. 1 i 3 (dotyczące nowych budynków oraz remontów) stosuje się przede wszystkim do dużych firm, które spełniają powyższe kryteria.
Podsumowując:
Jeśli Twoja firma to mikro, małe lub średnie przedsiębiorstwo (MŚP), obowiązek nie dotyczy Cię w przypadku budynków niemieszkalnych.
Jeśli jesteś dużym przedsiębiorcą, warto zwrócić uwagę na nowe wymogi, szczególnie przy budowie nowych obiektów lub większych modernizacjach.
Liczba miejsc parkingowych – czy 20 stanowisk to próg?
Często można spotkać się z informacjami, że obowiązek instalacji stacji ładowania dotyczy przedsiębiorstw posiadających więcej niż 20 miejsc parkingowych.To nieprawda i takie kryterium nie wynika z polskiego prawa.
Ustawa o elektromobilności i paliwach alternatywnych określa inne progi:
Nowe budynki niemieszkalne – obowiązek pojawia się, gdy z projektem związanych jest więcej niż 10 stanowisk postojowych (art. 12a ust. 1).
Przebudowywane budynki niemieszkalne – próg ten jest taki sam: więcej niż 10 miejsc postojowych (art. 12a ust. 3).
Nowe budynki mieszkalne – również, jeśli jest więcej niż 10 miejsc.
Kryterium 20 miejsc parkingowych nie występuje w przepisach polskiego prawa. Możliwe, że jest to mylne powielenie zagranicznych regulacji lub wcześniejszych propozycji. Warto więc kierować się wyłącznie progiem 10 miejsc, który jasno wynika z Ustawy.
Podsumowanie
Duże przedsiębiorstwa – podlegają obowiązkom, jeśli budują nowe budynki lub przeprowadzają większe remonty.
Małe i średnie przedsiębiorstwa – są zwolnione z obowiązku w przypadku budynków niemieszkalnych.
Kluczowy próg to 10 miejsc postojowych, a nie 20.
Jeżeli budujesz budynek z parkingiem powyżej 10 miejsc lub remontujesz taki obiekt, sprawdź, czy musisz instalować ładowarki.
W praktyce oznacza to, że przedsiębiorcy – szczególnie więksi – powinni już na etapie projektowania inwestycji lub planowania modernizacji uwzględnić te wymagania, aby uniknąć konieczności późniejszych, kosztownych zmian.
Terminy i sankcje wg. ustawy o nowelizacji
Przepisy już obowiązują
Z dniem 1 stycznia 2025 roku weszły w życie przepisy wprowadzone nowelizacją Ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych z dnia 2 grudnia 2021 r. (Dz. U. z 2021 r. poz. 2269), które określają obowiązek instalacji punktów ładowania oraz przygotowania infrastruktury pod ładowarki w nowych budynkach i przy większych remontach obiektów już istniejących.
Obecnie oznacza to, że każda inwestycja rozpoczęta po 1 stycznia 2025 roku – zarówno budowa nowego budynku, jak i przebudowa istniejącego – musi spełniać wymogi określone w art. 12a Ustawy. Dotyczy to przede wszystkim budynków, przy których przewidziano więcej niż 10 miejsc parkingowych.
W przypadku inwestycji rozpoczętych przed tą datą zastosowanie mają wcześniejsze przepisy – dlatego kluczowe jest ustalenie, kiedy formalnie rozpoczęto proces inwestycyjny, np. uzyskano pozwolenie na budowę.
Konsekwencje nieprzestrzegania przepisów
Brak spełnienia wymagań określonych w art. 12a Ustawy może prowadzić do poważnych konsekwencji, ponieważ przepisy te są ściśle powiązane z Prawem budowlanym (Dz. U. z 2023 r. poz. 682 i 967). Oznacza to, że ich naruszenie skutkuje przede wszystkim:
Odmową wydania pozwolenia na budowę – jeżeli projekt budynku lub przebudowy nie przewiduje punktów ładowania i infrastruktury pod ładowarki.
Nakazem dostosowania obiektu do obowiązujących przepisów – gdy nieprawidłowości zostaną wykryte już na etapie realizacji inwestycji.
Wstrzymaniem użytkowania budynku – jeżeli budynek zostanie oddany do użytku bez spełnienia wymogów dotyczących stacji ładowania.
Karami finansowymi – zgodnie z art. 59f Prawa budowlanego, za przystąpienie do użytkowania obiektu bez wymaganego pozwolenia lub zgłoszenia.
Warto zaznaczyć, że Ustawa o elektromobilności sama w sobie nie wprowadza osobnych kar finansowych za brak ładowarek – kluczowe znaczenie ma więc prawidłowość projektu i zgodność budowy z przepisami Prawa budowlanego.
Podsumowanie
Przepisy obowiązują od 1 stycznia 2025 roku – wszystkie nowe budowy i większe remonty muszą spełniać wymogi określone w art. 12a Ustawy.
Sankcje wynikają głównie z Prawa budowlanego i mogą obejmować:
odmowę wydania pozwolenia na budowę,
wstrzymanie użytkowania obiektu,
konieczność dostosowania budynku do przepisów,
kary finansowe za nielegalne użytkowanie.
Przedsiębiorcy planujący nowe inwestycje lub modernizacje powinni już na etapie projektowania upewnić się, że ich projekty są zgodne z aktualnymi przepisami.Dzięki temu unikną kosztownych poprawek lub opóźnień w realizacji.
Jak przygotować się do nowych obowiązków?
Wejście w życie przepisów zobowiązujących do montażu punktów ładowania oraz przygotowania infrastruktury pod ładowarki w nowych budynkach i przy większych modernizacjach, wymaga od przedsiębiorców odpowiedniego przygotowania. Odpowiednie zaplanowanie działań już na wczesnym etapie pozwala nie tylko uniknąć problemów formalnych, ale również zoptymalizować koszty i dostosować rozwiązania do rzeczywistych potrzeb firmy.
Audyt obecnej infrastruktury
Pierwszym krokiem powinna być ocena obecnej sytuacji na terenie przedsiębiorstwa. Warto zadać sobie kilka podstawowych pytań:
Czy na terenie firmy znajduje się parking, a jeśli tak, to ile jest miejsc postojowych?
Czy istniejąca instalacja elektryczna ma odpowiednią moc i możliwości rozbudowy, aby zasilać stacje ładowania?
Jakie są plany rozwoju firmy – czy w przyszłości liczba pracowników, pojazdów lub powierzchnia parkingu będą rosnąć?
Na tym etapie wielu przedsiębiorców decyduje się na przeprowadzenie audytu infrastruktury elektrycznej i parkingowej, który pozwala ocenić, czy obecny stan techniczny umożliwi spełnienie wymogów wynikających z art. 12a Ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych, czy też konieczne będą dodatkowe prace, np. zwiększenie mocy przyłączeniowej lub modernizacja sieci wewnętrznej.
Warto pamiętać: Nawet jeśli obecnie Twoja firma nie podlega obowiązkowi montażu ładowarek (np. nie planujesz budowy lub remontu), analiza infrastruktury może pomóc zaplanować przyszłe inwestycje i uniknąć nagłych kosztów w momencie rozbudowy obiektów.
Wybór odpowiednich urządzeń
Kiedy wiadomo już, jakie są możliwości techniczne i potrzeby przedsiębiorstwa, kolejnym krokiem jest dobór odpowiednich stacji ładowania. Wybór urządzeń powinien być dostosowany do:\
Charakteru działalności firmy – np. inne stacje sprawdzą się na parkingu biurowca, a inne przy hali logistycznej czy zakładzie produkcyjnym.
Przewidywanego czasu ładowania – dla pracowników pozostawiających auta na cały dzień często wystarczą ładowarki AC (prąd przemienny) o mocy 11 kW lub 22 kW, natomiast dla flot, które muszą być szybko gotowe do dalszej pracy, lepszym wyborem będą szybkie ładowarki DC (prąd stały) o mocy od 50 kW wzwyż.
Rodzaju pojazdów – czy będą to głównie samochody osobowe, dostawcze, a może pojazdy ciężarowe?
Przykład: Firma transportowa z elektrycznymi dostawczakami będzie miała inne wymagania niż biuro, w którym kilku pracowników korzysta z aut elektrycznych.
Przy wyborze stacji ładowania warto również zwrócić uwagę na:
Kompatybilność z różnymi typami pojazdów elektrycznych.
Możliwość rozbudowy – czyli skalowalność systemu, tak by w przyszłości można było bezproblemowo zwiększyć liczbę punktów ładowania.
System zarządzania energią (EMS) – stacje coraz częściej współpracują z systemami optymalizującymi zużycie prądu, co pozwala uniknąć przeciążeń i dodatkowych opłat za zwiększenie mocy przyłączeniowej.
Współpraca z doświadczonymi dostawcami i instalatorami
Na rynku pojawia się coraz więcej firm oferujących stacje ładowania i usługi ich instalacji. Wybór odpowiedniego partnera ma kluczowe znaczenie zarówno dla prawidłowego montażu urządzeń, jak i dla późniejszej eksploatacji.
Warto stawiać na dostawców, którzy:
Posiadają doświadczenie we współpracy z przedsiębiorstwami – a nie tylko klientami indywidualnymi.
Oferują kompleksową obsługę – od audytu, przez projekt i montaż, po serwis i wsparcie techniczne.
Znają przepisy wynikające z Ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych – co zapewni, że wszystkie instalacje będą zgodne z obowiązującymi regulacjami.
Proponują rozwiązania skalowalne – umożliwiające łatwą rozbudowę infrastruktury w przyszłości.
Dobra współpraca z doświadczonymi specjalistami nie tylko ułatwia spełnienie wymagań prawnych, ale także pomaga zminimalizować koszty i uniknąć późniejszych problemów technicznych.
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej, skonsultować swoje plany lub uzyskać indywidualną wycenę takiego przedsięwzięcia – skontaktuj się z nami. Chętnie pomożemy znaleźć najlepsze rozwiązanie dla Twojej firmy.
Comments